Co musisz wiedzieć, zanim zajdziesz w ciążę? Wskazówki dla przyszłych matek

Jak przygotować się do ciąży? Ile tygodni trwa ciąża i kiedy się zaczyna? Powszechnie mówi się, że ta trwa 9 miesięcy. W jaki sposób tak naprawdę dzieli się czas ciąży? Przygotowaliśmy dla ciebie wszystko o ciąży, co powinnaś wiedzieć o ciąży, jeszcze zanim w nią zajdziesz.

Jak przygotować się do ciąży?

Kiedy zacząć przygotowania do ciąży? Zdaniem niektórych nawet… rok wcześniej. Inni specjaliści mówią o kilku miesiącach.

Przygotowanie do ciąży wymaga zadbania o zdrowie. Bardzo dobrym pomysłem jest wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej. Jeśli sport nigdy nie był twoją pasją, nie zniechęcaj się. Nie chodzi o to, żebyś od razu wylewała siódme poty na treningach. Spacery, dojazdy rowerem do pracy, jogging, taniec – wybierz to, co lubisz, i wpleć w codzienny grafik.

Kobiety, które są aktywne fizycznie, mają mniejsze problemy z donoszeniem ciąży, lżej przechodzą dolegliwości bólowe w ciąży (np. bóle kręgosłupa lub w obrębie miednicy), szybciej wracają do formy i figury po porodzie.

Zadbaj także o zęby. Nieleczona próchnica i stany zapalne w obrębie dziąseł mogą powodować m.in. choroby serca i układu krążenia, ale również przyczyniać się do zakażeń bakteryjnych w obrębie narządów rodnych.

Jeżeli chorujesz przewlekle i przyjmujesz leki na stałe, skonsultuj z lekarzem, czy nie są to środki mogące mieć zły wpływ na płód. Pomyśl o tym, że ciąża trwa przez niemal wszystkie pory roku. Kiedy będziesz przygotowywać się do ciąży, weź pod uwagę także np. alergie sezonowe i to, jak sobie z nimi poradzić w oczekiwaniu na dziecko.

Możesz również zdecydować się na szczepienie na różyczkę, która jest szczególnie groźna dla ciężarnych. Warto rozważyć także szczepionkę przeciwko żółtaczce. Zaleca się wykonanie tego szczepienia przed planowanymi zabiegami operacyjnymi. W przypadku ciąży możesz tego nie planować, ale może okazać się niezbędne cesarskie cięcie.

W czasie przygotowań do ciąży warto zadbać również o prawidłowy poziom witamin i suplementów w organizmie. Zwróć szczególną uwagę na następujące składniki:

Kwas foliowy – w dawce co najmniej 0,4 mg (400 μg) do nawet 5 mg na dzień. (Jeśli marzysz o bliźniętach, wiedz, że podejrzewa się, że spożywanie dużych ilości kwasu foliowego może sprzyjać ciążom mnogim). Kwas foliowy zmniejsza ryzyko wad cewy nerwowej u dziecka. Zaleca się rozpoczęcie suplementacji nie później niż 12 tygodni przed planowanym poczęciem.
Witamina B12 – jej obecność jest niezbędna do prawidłowego metabolizowania kwasu foliowego. Ponadto zapobiega anemii.
Żelazo – zapobiega anemii. Ciężarne kobiety często cierpią z powodu anemii, gdyż organizm zmuszony jest do ogromnego wysiłku, jakim jest ciąża.
Witamina D – która pomaga dbać o stan kości, ale także przeciwdziała depresji. W naszym klimacie witaminę D należy suplementować przez większą część roku.
Witamina E – ma antyoksydacyjne właściwości. Witamina E zmniejsza ryzyko poronień, wpływa na płodność, zmniejsza ryzyko wad wrodzonych u płodu.
Jod i kwasy omega-3 – wpływają na prawidłowy rozwój płodu.

Jak liczyć miesiące ciąży?

Jak liczyć miesiące ciąży? Stwierdzenie, że ciąża trwa 9 miesięcy, to pewne uproszczenie, które ułatwia „poruszanie się” po kolejnych jej etapach. Ile więc trwa ciąża? Te 9 miesięcy to zarazem ok. 40 tygodni, a innymi słowy – trzy trymestry. Skąd taki podział i jak liczyć miesiące ciąży?

Praktycznie niespotykane poza terminologią ciążową określenie „trymestr” to słowo o bardzo prostej etymologii: „try”, czyli „trzy”, i „mestr” – od słowa „miesiąc”. Każdy z trzech trymestrów dzielony jest dodatkowo na trzy miesiące. Każdy trymestr trwa więc ok. 13 tygodni.

Taki podział na trymestry znajduje swoje uzasadnienie nie tylko w matematycznej równości czasu trwania poszczególnych etapów. W każdym trymestrze w organizmie zachodzą inne procesy i dotyczy to zarówno matki, jak i dziecka.

Wiek ciąży i miesiące ciąży liczy się zawsze od terminu ostatniej miesiączki, a dokładnie od jej pierwszego dnia. Niekiedy budzi to opory przyszłych mam, które argumentują, że wiedzą, kiedy uprawiały seks i kiedy doszło do zapłodnienia. Upierają się np. że są w 6. tygodniu ciąży, gdy lekarz mówi już o 8. tygodniu.

W trosce o ujednolicenie terminologii i wyliczeń należy – nawet znając moment zapłodnienia – liczyć miesiące ciąży zgodnie z terminem ostatniej miesiączki. To właśnie w odniesieniu do niej ustala się, w którym miesiącu ciąży jest pacjentka i kiedy może nastąpić poród.

Dieta ciążowa – co jeść, a czego unikać?

Dieta w czasie ciąży stanowi podstawowe źródło składników odżywczych, witamin i minerałów, a suplementacja służy jedynie uzupełnieniu potencjalnych niedoborów. Zmiany zachodzące w organizmie kobiety w ciąży powodują zwiększenie zapotrzebowania na różne składniki pokarmowe. Świadome żywienie w czasie ciąży daje gwarancję, że dostarczane są wszystkie składniki niezbędne dla rozwoju kośćca, narządów wewnętrznych i układu nerwowego płodu.

Ciąża to czas, w którym obserwuje się przyspieszenie metabolizmu organizmu, co wymaga dostarczania większej ilości kalorii. W pierwszym trymestrze ciąży zapotrzebowanie kaloryczne powinno wzrosnąć o 150 kcal/dobę jedynie u kobiet z niedowagą. W drugim trymestrze wskazane jest zwiększenie zapotrzebowania energetycznego u wszystkich kobiet o 360 kcal/dobę, a w trzecim trymestrze o 475 kcal/dobę. Kobieta w ciąży powinna spożywać więcej białka (54-96 g/dobę) oraz tłuszczów (w drugim trymestrze więcej o 8-14 g/dobę i w trzecim trymestrze o 11-18 g/dobę).

Co jeść w ciąży? Dieta ciężarnej powinna zawierać:

pełnowartościowe białko pochodzenia zwierzęcego i roślinnego dostarczane z mlekiem i jego przetworami, mięsem, drobiem i rybami oraz roślinami strączkowymi;
wielonienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega-3 (kwas dokozaheksaenowy-DHA i eikozapentaenowy-EPA) – znajdziemy je w oleju słonecznikowym, rzepakowym, kukurydzianym i sojowym, tłustych rybach – śledziu, makreli, łososiu oraz orzechach włoskich i siemieniu lnianym;
węglowodany złożone i błonnik pokarmowy pochodzące z grubych kasz, pieczywa razowego i płatków owsianych;
składniki mineralne i witaminy zawarte w warzywach, owocach i produktach zbożowych.

Kobiety w ciąży powinny pić więcej wody, ponieważ jest ona potrzebna do wytwarzania płynu owodniowego oraz rozwoju tkanek płodu, w tym komórek ośrodkowego układu nerwowego. Wypijanie dziennie około dwóch lub trzech litrów wody pomaga także zredukować dolegliwości takie jak mdłości, wymioty, zaparcia, suchość skóry i infekcje dolnego odcinka dróg moczowych.

Czego unikać w ciąży? Kobieta w ciąży nie powinna jeść ryb takich jak m.in. tuńczyk, łosoś bałtycki, śledź bałtycki, wędzone szprotki, makrela królewska, rekin, panga, tilapia, miecznik. Powinna wystrzegać się także podrobów, tłustych mięs, fast foodów, żywności przetworzonej.

Czego nie robić w ciąży?

Pierwsze tygodnie ciąży ze względu na fakt, że są kluczowe dla rozwoju zarodka, wymagają również właściwej diety i suplementacji. Warto więc wiedzieć, czego nie należy robić w ciąży, by donosić ją bezpiecznie do ostatniego tygodnia.

Na co uważać w ciąży?

Prawidłowy sen – normalizowanie rytmu dobowego, chodzenie spać o właściwej porze, czyli 22-23 najpóźniej i sen przynajmniej 8-godzinny – przypomina specjalistka kobiecej płodności Agnieszka Grobelna.
Papierosy – w ciąży trzeba bezwzględnie rzucić palenie! Nie przebywaj również w zadymionych pomieszczeniach i w obecności osób palących papierosy. Pamiętaj, żeby po porodzie chronić przed dymem również dziecko.
Alkohol i narkotyki – są zakazane przez cały czas ciąży i w okresie karmienia. Pamiętaj, że również poza okresem ciąży i karmienia piersią te substancje mogą szkodzić.
W początkowym okresie ciąży trzeba uważać na dźwiganie. Zamawiaj większe zakupy do domu lub proś kogoś o pomoc. W pracy poinformuj pracodawcę o swoim stanie, aby dostosować twój zakres obowiązków.
W ciąży uważaj na wykonywane zabiegi kosmetyczne. Już w pierwszym trymestrze ciąży zrezygnuj z zabiegów z użyciem prądu, ultradźwięków, podniesionej temperatury. Dotyczy to również sauny, solarium, gorących kąpieli, które mogą zwiększać ryzyko poronienia.
Dieta w pierwszym trymestrze powinna być bogata w substancje odżywcze. Pamiętaj, żeby zwiększyć kaloryczność o nie więcej niż ok. 300 kcal/dobę. UNIKAJ surowych mięs, ryb, jaj.
Umiarkowana aktywność fizyczna. W ciąży niewskazane są sporty ekstremalne, jazda konna, jazda na rowerze (wyjątkiem może być rowerek stacjonarny, gdyż czynnikiem ryzyka są nierówności podłoża na trasie, wstrząsy i możliwość upadku), sporty walki, sporty kontaktowe, łyżwy/rolki/deskorolka/snowboard). Ważne jednak, aby (o ile nie ma przeciwwskazań) ruszać się w ciąży. Niektórzy porównują czas ciąży do przygotowań do finału zawodów – konieczny jest trening, a nie odpoczynek.