Jak wygląda wizyta u alergologa – kiedy warto się na nią udać?

Często męczy Cię katar, rano masz suchy kaszel, po spacerze albo po kontakcie z domowymi zwierzętami swędzą Cię oczy i nos? To symptomy, które mogą wskazywać na reakcję uczuleniową [1]. Warto wówczas odwiedzić lekarza alergologa, który zaleci odpowiednie badania i zdiagnozuje, jakie alergeny powodują te dolegliwości

Jakie są przyczyny i objawy alergii?

Alergia to reakcja organizmu na czynniki, które układ odpornościowy uznaje za zagrożenie i w odpowiedzi na kontakt z nimi uruchamia procesy mające na celu obronę. Komórki odpornościowe produkują przeciwciała, podwyższa się poziom histaminy, co w rezultacie prowadzi do powstania stanu zapalnego w miejscu, gdzie doszło do kontaktu z czynnikiem wywołującym reakcję alergiczną [2]. Daje to objawy, takie jak kichanie, wodnisty katar, zaczerwienienie spojówek i kaszel przy alergiach np. na pyłki roślin, kurz czy sierść zwierząt, nudności i biegunki lub wysypkę przy alergiach pokarmowych oraz zmiany skórne przy alergiach kontaktowych na substancje chemiczne, w tym lotne substancje zapachowe, barwniki czy metale. Co ważne, niektóre alergeny wywołują reakcje krzyżowe – np. osoby uczulone na pyłki roślin mogą reagować uczuleniem także na produkty spożywcze, takie jak owoce [3].

Czy do alergologa potrzebne jest skierowanie?

Tak, w przypadku gdy chcemy skorzystać z porady alergologa w ramach NFZ, potrzebne jest skierowanie od lekarza rodzinnego. Lekarz wystawi je, jeśli objawy, które zgłaszamy, wstępnie uzna za spowodowane alergią. Do alergologa możemy także wybrać się na wizytę prywatną – wówczas skierowanie nie jest zazwyczaj wymagane.

Jak przygotować się do wizyty u alergologa?

Na pierwszą wizytę u alergologa warto wziąć ze sobą aktualne badania, takie jak morfologia, OB, poziom cukru oraz wyniki badania IgE. Warto też dokładnie obserwować i zapamiętać, ewentualnie zapisać, kiedy pojawiają się objawy, takie jak swędzenie skóry, nosa czy oczu, katar, kaszel czy duszności, mogące wskazywać na alergię, i co powoduje ich nasilenie się. Wywiad z pacjentem pomoże lekarzowi postawić właściwą diagnozę.

Jakie badania wykonuje się w przypadku alergii?

Po przeprowadzeniu wywiadu i zapoznaniu się z wynikami badań, lekarz alergolog zleca szczegółowe badania w kierunku alergii, czyli testy skórne lub testy płatkowe. Może też zalecić np. dodatkowe badania krwi. Wizyta u specjalisty jest niezwykle ważna także w przypadku zaostrzenia objawów alergii i wystąpienia dodatkowych symptomów. To bardzo ważne, ponieważ pacjenci z alergią są bardziej narażeni na infekcje górnych dróg oddechowych, co ma związek z obniżeniem odporności [4]. Zaostrzenia objawów nie wolno lekceważyć – to lekarz powinien zadecydować jak ma w danym przypadku wyglądać leczenie [5].

Testy skórne przeprowadzane są w celu określenia alergenów wziewnych oraz pokarmowych, natomiast testy płatkowe przeprowadza się w celu zdiagnozowania alergenów przy alergiach kontaktowych. Jeśli lekarz podejrzewa astmę alergiczną, może zlecić spirometryczne badanie płuc. Badanie to wykonuje się także w celu monitorowania astmy oskrzelowej.

Jak wygląda leczenie alergii?

Terapia w przypadku alergii zależy od jej rodzaju. W każdym przypadku lekarz zaleci unikanie kontaktu z alergenem – np. zmianę diety w przypadku alergii kontaktowej czy unikanie kontaktu ze zwierzętami w przypadku uczulenia na ich wydzieliny. Jedną z metod leczenia alergii jest immunoterapia alergenowa, która polega na stopniowym zmniejszaniu wrażliwości organizmu na dany czynnik wywołujący reakcję alergiczną [5]. W leczeniu sezonowego kataru siennego sprawdzają się leki sterydowe dostępne także bez recepty [6], np. Nasometin Control* w postaci sprayu. Wygodne opakowanie i łatwa aplikacja pozwalają stosować go w dowolnym czasie, gdy wystąpią pierwsze symptomy nosowej alergii. Jedna aplikacja wystarcza nawet na 24 godziny [7].

Przypisy:

  1. Emeryk A., Rapiejko P., Lipiec, A., Alergiczny nieżyt nosa – kompendium dla lekarzy, Poznań 2013
  2. https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/wartowiedziec/57548,alergia, data dostępu 15.07.2021
  3. https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/alergeny/wziewne/57681,alergeny-wziewne, data dostępu 15.07.2021
  4. Marek L Kowalski i in., Stanowisko grupy ekspertów Polskiego Towarzystwa Alergologicznego w sprawie postępowania u chorych na astmę i choroby alergiczne w okresie pandemii SARS-CoV-2 (Aktualizacja 01.06.2020)
  5. Jura-Szołtys E., Rogala B., Immunoterapia w alergiach sezonowych, Alergia Astma Immunologia 2016, 21 (1): 44-48
  6. Arcimowicz M.: Skuteczne i bezpieczne leczenie alergicznego nieżytu nosa. Alergopro_l 2015; 11(3):11-22
  7. ChPL Nasometin Control

* Nasometin Control, 50 mikrogramów/dawkę, aerozol do nosa, zawiesina. Skład: Każde rozpylenie zawiera odmierzoną dawkę 50 mikrogramów [µg] mometazonu furoinianu (w postaci mometazonu furoinianu jednowodnego). Lek zawiera 0,02 mg/dawkę chlorku benzalkoniowego. Wskazania: leczenie objawów zdiagnozowanego przez lekarza sezonowego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa u dorosłych w wieku od 18 lat. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą; nieleczone miejscowe zakażenie błony śluzowej nosa (tj. opryszczka); niedawno przebyta operacja nosa lub uraz nosa (do czasu wyleczenia, gdyż kortykosteroidy hamują gojenie się ran). Podmiot odpowiedzialny: Sandoz GmbH, Biochemiestrasse 10, A-6250 Kundl, Austria. Podmiot promujący: Sandoz Polska Sp. z o.o., ul. Domaniewska 50C, 02-672 Warszawa, tel. 22 209 70 00, www.sandoz.pl.

NASC/075/07-2021/7