Pogoda za oknem coraz wyraźniej przypomina nam, że rozpoczęła się już jesień, i to niekoniecznie w swojej złotej odmianie. Dla osób starszych jesień często oznacza zwiększone ryzyko przeziębień, infekcji wirusowych i bakteryjnych oraz innych chorób. Dlatego warto uzyskać od lekarza skierowanie na badania i udać się laboratorium – już kilka podstawowych wyników pozwoli sprawdzić, jaki jest ogólny stan zdrowia seniora.
Z tekstu dowiesz się:
- dlaczego dla seniorów ważne jest regularne wykonywanie morfologii krwi,
- jakie choroby pozwala wykryć badanie ogólne moczu,
- dlaczego skierowanie na badania powinno obejmować kontrolę stężenia witamin i żelaza.
Na początek przypomnienie – skierowanie na badania laboratoryjne krwi i moczu może wystawić lekarz POZ. Każda osoba, również senior, przynajmniej raz w roku powinna wykonać podstawowe badania profilaktyczne krwi i moczu, w tym morfologię, badanie ogólne moczu oraz określenie stężenia witamin i żelaza we krwi. Pozwalają one wykrywać różne choroby na wczesnym etapie rozwoju, a także zapobiegać im poprzez wprowadzanie odpowiednich działań zaradczych.
Badania profilaktyczne – jakie choroby pozwala wykryć morfologia?
Morfologia jest badaniem laboratoryjnym pobranej uprzednio od pacjenta niewielkiej próbki (około 5 ml) krwi żylnej. Należy się na nie zgłosić na czczo, czyli co najmniej przez 8 godzin przed badaniem nie wolno nic jeść ani pić. Podczas morfologii określa się:
- liczbę krwinek czerwonych (erytrocytów),
- hematokryt,
- stężenie hemoglobiny,
- wskaźniki RBC czerwonokrwinkowych,
- liczbę retikulocytów,
- liczbę krwinek białych (leukocytów),
- liczbę płytek krwi.
Nieprawidłowości w stężeniach tych i innych wskaźników mogą świadczyć o toczącej się w organizmie infekcji wirusowej/bakteryjnej, sugerować choroby serca i układu krwionośnego, płuc, a nawet nowotwory. W takiej sytuacji lekarz z pewnością zaleci dalszą diagnostykę.
Skierowanie na badania ogólne moczu – kiedy?
Obok morfologii w ocenie stanu zdrowia konieczne jest badanie ogólne moczu, czyli jego analiza laboratoryjna pod kątem cech biochemicznych, fizycznych i występowania w nim odpowiednich komórek czy kryształów. Próbkę moczu z pierwszej porannej wizyty w toalecie należy oddać do jałowego pojemniczka zakupionego wcześniej w aptece i dostarczyć do laboratorium.
Podczas badania ogólnego moczu ocenia się m.in. jego odczyn, barwę, względną gęstość, obecność białka, cukru, barwników żółciowych i ciał ketonowych, erytrocytów oraz leukocytów, a także wałeczków (nabłonkowych, woskowych, erytrocytowych), kryształów czy bakterii. Różnego rodzaju nieprawidłowości w tych wskaźnikach mogą sugerować:
- choroby nerek i dróg moczowych (zakażenia bakteryjne, zapalenie nerek, kamicę nerkową),
- powikłania chorób przewlekłych (cukrzycy, nadciśnienia, otyłości),
- choroby układowe (toczeń trzewny).
Skierowanie na badania lekarskie – witaminy i żelazo
Do oceny stanu zdrowia osoby starszej mogą się także przydać inne badania profilaktyczne, m.in. określające stężenie witamin oraz żelaza we krwi:
- Badanie poziomu witaminy C wykonuje się u pacjentów z osłabieniem, utratą apetytu, często występującymi infekcjami i trudnościami w gojeniu się ran.
- Jeśli morfologia wykaże u seniora zmniejszoną liczbę czerwonych krwinek, lekarz może wystawić skierowanie na badania poziomu witaminy B12 w organizmie. To właśnie jej niedobory dają efekty w postaci spadku produkcji erytrocytów oraz ich nieprawidłowej budowy.
- Dla zdrowia kości seniora niezbędna jest witamina D, a jesień i zima to czas, kiedy jej synteza w organizmie pod wpływem promieni słonecznych jest praktycznie niemożliwa. Dlatego lekarz może zalecić badanie jej stężenia i na podstawie wyników określić zasady suplementacji.
- Częstym problemem seniorów jest brak apetytu, a stąd już prosta droga do anemii. W jej diagnostyce konieczne jest określenie stężenia żelaza w surowicy krwi. Niedobór żelaza może również sygnalizować inne choroby, w tym schorzenia wątroby, nerek czy zaburzenia wchłaniania.
Pamiętajmy o niezbędnych badaniach i przypominajmy o nich naszym bliskim seniorom. Warto się regularnie badać, i to nie tylko jesienią.