Osteoporoza to choroba układu kostnego, która rozwija się wskutek stopniowego obniżenia gęstości tkanki kostnej. Następstwem tego procesu jest obniżenie wytrzymałości szkieletu na urazy mechaniczne, co zwiększa ryzyko złamań.
Podstawowe przyczyny osteoporozy to przede wszystkim brak regularnej aktywności fizycznej, niewłaściwa dieta, stosowanie niektórych leków czy niedostateczna ilość wapnia oraz witaminy D. Schorzenie to rozwija się stopniowo, a w początkowych fazach może być trudne do rozpoznania.
Objawy osteoporozy
Do pierwszych specyficznych objawów osteoporozy należą niestety złamania kości, które mogą występować nawet w wyniku pozornie niegroźnych urazów – np. na skutek potknięcia lub upadku. Oznaką schorzenia najczęściej są uszkodzenia kręgów, powstałe w wyniku tzw. złamań kompresyjnych. Wzrost chorego ulega wówczas stopniowemu obniżeniu, czemu przeważnie towarzyszy tzw. grab starczy. Do złamań kręgów może dojść nawet na skutek zwykłego odkaszlnięcia lub schylenia się. Konsekwencją obniżenia gęstości mineralnej kości są również złamania szyjki kości udowej, które mogą utrudnić pacjentowi samodzielne poruszanie się. Urazy tego typu są szczególnie groźne dla osób starszych. Do często spotykanych należą też złamania nadgarstków, kości promieniowej oraz kości ramiennej.
Rozpoznanie osteoporozy
Osteoporoza nie daje żadnych wyraźnych, wczesnych symptomów w postaci bólu i obrzęku. Choroba ta może przez długi czas rozwijać się bezobjawowo, a pierwszym wyraźnym sygnałem o problemach z układem kostnym są złamania. Z tego względu bardzo duże znaczenie ma profilaktyka, a także poddawanie się regularnym badaniom kontrolnym. W grupie ryzyka znajdują się wszystkie osoby po 50. roku życia, ze szczególnym wskazaniem na kobiety. W diagnostyce najczęściej stosowana jest densytometria, czyli badanie densytometryczne. Konieczne jest sprawdzenie rejonów najbardziej narażonych na złamania, czyli odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa, szyjki kości udowej oraz bioder.
Diagnostyka osteoporozy
W przypadku wskazań densytometru na poziomie od 1 do -1, według norm WHO pacjent posiada zdrowy kościec. Przy niższej wartości diagnozowana jest osteopenia, czyli pierwsze stadium zrzeszotnienia kości. Jeżeli wynik wynosi poniżej -2,5, diagnozowana jest w pełni rozwinięta osteoporoza. W przypadku podejrzenia złamania kości, pomocniczo stosuje się dodatkowe badanie radiologiczne. Przy osteoporozie rzadziej wykorzystywane są inne metody, takie jak np. tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny.
Artykuł powstał we współpracy z firmą Norax Medical, dystrybutorem nowoczesnego sprzętu medycznego i weterynaryjnego, w tym ultrasonografów.
