Poznaj sposoby leczenia niewydolności żylnej

Wrażenie ciężkości nóg, obrzęk stóp czy pojawienie się na skórze drobnych zmian naczyniowych nazywanych pajączkami to wczesne objawy niewydolności żylnej. Mało osób zdaje sobie sprawę, że bagatelizowanie początkowych symptomów może doprowadzić do zaawansowanej postaci choroby, a pacjenci zamiast leczenia zachowawczego będą wymagali pomocy chirurga.

Niewydolność żylna – z czego wynika i kto jest narażony?

W prawidłowo funkcjonującym naczyniu krwionośnym krew płynie w jedną stronę, w przypadku żył zawsze w kierunku serca. Dzieje się tak dzięki obecności zastawek, które zapobiegają cofaniu się krwi. Jeśli nie spełniają swojej funkcji, występuje tzw. refluks żylny, a cofająca się krew przyczynia się do powstawania zastojów, które doprowadzają do wzrostu ciśnienia wewnątrz naczynia i jego rozszerzenia. Takie objawy pozwalają rozpoznać niewydolność żylną. Dodatkowymi czynnikami obciążającymi układ krążenia jest słaba elastyczność i kruchość naczyń. Wówczas może dochodzić do dużych zastojów, a nawet występowania pękania naczyń¹. Dlatego w przypadku zauważenia pajączków na nogach albo częstego odczuwania ciężkości nóg warto udać się na konsultację do specjalisty. Przy niewydolności żylnej leczenie rozpoczęte na wczesnym etapie choroby może uchronić pacjentów przed jej dalszym rozwojem albo opóźnić wystąpienie bardziej dokuczliwych objawów.

Czynniki zwiększające prawdopodobieństwo zachorowania na niewydolność żylną² :

płeć (kobiety chorują częściej);
wiek (szczególnie narażone są osoby starsze);
uwarunkowania genetyczne (występowanie niewydolności żylnej w rodzinie);
wysoki wzrost;
otyłość;
nerwowość;
palenie tytoniu i picie alkoholu;
unikanie aktywności fizycznej;
długotrwałe stanie lub siedzenie.

Diagnostyka niewydolności żylnej

Osoby odczuwające dolegliwości bólowe w obrębie kończyn dolnych czy uskarżające się na wrażenie ciężkości nóg wieczorem powinny udać się do specjalisty w celu oceny funkcjonowania układu krążenia. U 30 proc. osób, u których występują „zwykłe” pajączki, w badaniu USG Doppler (podstawowym badaniu układu krążenia) stwierdza się występowanie innych nieprawidłowości w układzie żylnym³. Skierowanie na badanie USG Doppler może wystawić lekarz rodzinny, internista i wielu innych specjalistów. Przy stwierdzeniu nieprawidłowości pacjent powinien trafić pod specjalistyczną opiekę chirurga naczyniowego, flebologa lub angiologa.

Ocena niewydolności żylnej – skala CEAP

Klasyfikacji i oceny niewydolności żylnej dokonuje się w oparciu o skalę CEAP^4. „C” dotyczy objawów klinicznych, „E” etiologii, „A” lokalizacji, a „P” charakteru dysfunkcji. W zakresie objawów klinicznych stan określa się jednym z siedmiu punktów:

C0 – przy uczuciu ciężkości nóg, zmęczenia, bólu podudzi i braku objawów skórnych;
C1 – przy stwierdzeniu występowania teleangiektazji (pajączków);
C2 – w przypadku występowania żylaków;
C3 – przy występowaniu obrzęków, bez objawów skórnych;
C4 – przy występowaniu wyprysku żylakowego, wieńca żylnego i stwardnieniu tkanki tłuszczowej;
C5 – przy obecności zagojonych owrzodzeń żylnych i zmian z C1, C2 i C4;
C6 – występowanie wrzodu żylnego i innych objawów (C1 – C4).

Niewydolność żylna – leczenie

Duża świadomość pacjenta i nieignorowanie objawów pozwalają na wczesne zdiagnozowanie i rozpoczęcie leczenia niewydolności żylnej. Niekiedy wystarczy zastosowanie się do paru wskazówek lekarza, np. podjęcie aktywności fizycznej, rezygnacja z używek, zrzucenie wagi, czy rezygnacja z gorących kąpieli. Pomocna może być również kompresjoterapia (leczenie uciskowe) oraz środki farmakologiczne zmniejszające lepkość krwi i uszczelniające naczynia, stosowane doustnie lub miejscowo np. Venożel. Jednak w bardziej zaawansowanej niewydolności żylnej leczenie zachowawcze jest niewystarczające.

Niewydolność żylna – leczenie specjalistyczne

Decyzję dotyczącą sposobu leczenia niewydolności żylnej podejmuje specjalista (w porozumieniu z pacjentem). Uzależniona jest ona głównie od ogólnego stanu pacjenta i zaawansowania choroby. Wśród metod specjalistycznego leczenia niewydolności żylnej można wyróżnić¹:

skleroterapię (dotyczy przede wszystkim leczenia teleangiektazji i rozszerzonych żył siatkowatych) – polega na podaniu do naczynia środka obliterującego, który wywołuje stan zapalny i doprowadza do zwłóknienia i zamknięcia naczynia;
ablację laserową – wzrost temperatury wywołany dzięki zastosowaniu promieniowania laserowego doprowadza do zwłóknienia i zamknięcia naczynia;
elektrokoagulacja – koagulowanie naczynia za pomocą przepływu prądu elektrycznego;
wewnątrznaczyniowe klejenie żylaków – uszczelnienie naczynia za pomocą kleju medycznego;
zabiegi chirurgiczne (przy największych zmianach) – m.in. podwiązywanie, przecinanie lub usuwanie żył, czy naprawa zastawek.

Bibliografia:

Neubauer-Geryk J., Bieniaszewski L.: Przewlekła choroba żylna — patofizjologia, obraz kliniczny i leczenie. 135-141 (2009)
Łastowiecka-Moras E.: Przewlekła niewydolność żylna kończyn dolnych – schorzenie związane z rodzajem wykonywanej pracy. Bezpieczeństwo Pracy – Nauka i Praktyka, nr 6, 2015 s. 16-19
Kielar M.: Metody leczenia telaangiektazji, 25-31 (2013)
Jawień A., Grzela T.: Klasyfikacja CEAP przewlekłej niewydolności żylnej kończyn dolnych, 2001