Leczenie odleżyn w warunkach domowych jest możliwe tylko, wówczas gdy zmiany są na wczesnym etapie rozwoju. Odpowiednia pielęgnacja chorego oraz nabycie specjalistycznych akcesoriów antyodleżynowych zmniejszy ryzyko rozwoju bolesnych i trudnych w terapii ran.
Czym są odleżyny i jakie mają przyczyny?
Odleżyny to występujące na ciele ogniska martwicy sięgające tkanki podskórnej, a w zaawansowanych przypadkach także mięśni i kości. W związku z tym, że ich przyczyną jest długotrwały ucisk wywierany na skórę, najczęściej dotyczą osób niepełnosprawnych – chorych leżących bądź pacjentów poruszających się na wózku inwalidzkim. Utrata mobilności znacznie utrudnia lub całkowicie uniemożliwia samodzielną zmianę pozycji, dlatego fragmenty ciała mające stały kontakt z podłożem (m.in. potylica, grzbiet, okolice kości krzyżowej i ogonowej, pośladki) narażone są na poważne uszkodzenia.
Odleżyny przybierają postać trudno gojących się, bardzo bolesnych ran. Początkowo jednak, w I stopniu rozwoju, przypominają blade rumienie, wywołujące umiarkowany ból jedynie przy dotyku. Z czasem przeistaczają się w sączące się zmiany skórne, przypominające nadżerki – mamy wówczas do czynienia z odleżynami II stopnia. To ostatni moment, kiedy można wdrożyć domowe działania. Bardziej zaawansowane zmiany martwicze wymagają specjalistycznego postępowania medycznego.
Podczas profilaktyki i leczenia odleżyn niezwykle ważną rolę odgrywają materace przeciwodleżynowe. Sprawdź szeroką ofertę na https://www.brandvital.eu/
Jak zapobiegać odleżynom?
Profilaktyka powstawania odleżyn obejmuje odpowiednią pielęgnację pacjenta oraz zaopatrzenie go w akcesoria zmniejszające ryzyko powstawania i rozprzestrzeniania się owrzodzeń i ran.
Niezwykle ważne jest, by co 2-3 godziny pomagać osobie bliskiej w zmianie pozycji. Przy okazji warto wykonać z nią kilka ćwiczeń biernych, które poprawią cyrkulację krwi. Duże znaczenie ma rodzaj bielizny, którą nosi chory. W związku z tym, że ryzyko rozwoju odleżyn wzrasta przy braku dostępu powietrza do skóry, bielizna powinna być wykonana z naturalnych, przewiewnych materiałów.
Bardzo istotna jest również prawidłowa higiena. Wybierajmy delikatne środki myjące i dbajmy o to, by skóra po umyciu została dokładnie osuszona, a następnie nawilżona i natłuszczona. Pamiętajmy o częstej wymianie pościeli na nową (postawmy na tę bez szwów i guzików).
Jeśli pierwsze objawy odleżyn już się pojawiły, zgodnie ze wskazaniami lekarza stosujmy mokre środki opatrunkowe, które przyspieszają proces gojenia.
Zaopatrzenie medyczne w leczeniu odleżyn
Stosowanie specjalistycznych produktów przeciwodleżynowych jest koniecznością, w sytuacji, gdy niesprawność fizyczna naszego bliskiego uniemożliwia mu samodzielne poruszanie się. Osoby korzystające z wózków inwalidzkich powinny posiadać poduszki przeciwodleżynowe, natomiast te pozostające w łóżku – materace przeciwodleżynowe. Akcesoria tego typu składają się z komór powietrznych, które, pod wpływem nierównomiernego nacisku, wypełniają się naprzemiennie powietrzem i dostosowują do ciała pacjenta. Dzięki temu umożliwiają prawidłowy obieg krwi oraz ułatwiają dostęp powietrza do skóry.
Materace na odleżyny dostępne są w różnych rodzajach. Zasadniczo wyróżniamy materace piankowe i pneumatyczne.
· materace pneumatyczne – dzięki podłączonej pompie w ich wnętrzu wytwarzane jest zmienne ciśnienie, dzięki czemu skóra nie przylega stale do materaca w jednakową siłą; zależnie od konstrukcji wyróżnia się materace antyodleżynowe bąbelkowe (stosowane u pacjentów u których jeszcze nie doszło do wytworzenia się odleżyn) oraz rurowe materace przeciwodleżynowe (zalecane zarówno pacjentom, u których objawy odleżyn już występują, jak i zapobiegawczo).
· materace piankowe – charakteryzują się wysokimi właściwościami przeciwodleżynowymi, nie posiadają jednak pompy odpowiadającej za wytwarzanie zmiennego ciśnienia, dlatego gorzej sprawdzają się w niwelowaniu powstałych już zmian; ze względu na strukturę wyróżniamy m.in. materace gofrowane i jeżowe.
Pamiętajmy, że pacjent narażony na powstawanie odleżyn oraz ten, u którego wystąpiły już pierwsze zmiany, musi podlegać skrupulatnej obserwacji. Im wcześniej podejmiemy odpowiednie działania, tym większa szansa na uniknięcie poważnych komplikacji.