Sprawność fizyczna u palaczy: fatalne skutki nałogu tytoniowego

Nałóg papierosowy, a konkretniej regularna czynna i bierna ekspozycja na dym tytoniowy, wywiera negatywny wpływ na stan całego organizmy, w tym także na kondycję i sprawność fizyczną. Szczególne znaczenie w obniżaniu wydolności ma palenie wśród młodzieży, ale u osób dorosłych w każdym wieku również dochodzi do znacznego zmniejszenia sprawności na skutek palenia tytoniu. Jakie mechanizmy za to odpowiadają i jak rzucenie palenia może pomóc?

Wpływ palenia papierosów na sprawność fizyczną

Zarówno czynne, jak i bierne palenie osłabia kondycję fizyczną organizmu i upośledza zdolność do regeneracji. Dotyczy to zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Najbardziej destrukcyjnie nikotynizm wpływa na młody organizm. Palenie może zatrzymać wzrost, zmniejszyć obwód klatki piersiowej oraz wydolność płuc i układu krążenia [1]. U osób, które regularnie palą dochodzi do osłabienia zdolności regeneracyjnych, w szczególności dotyczy to mięśni.

Z tego powodu palacze szybciej się męczą, mają problemy z oddychaniem nawet po niewielkim wysiłku, a ewentualne bóle powysiłkowe (tzw. zakwasy) utrzymują się dłużej niż u osób, które nie palą[2]. Substancje smoliste zawarte w dymie papierosowym gromadzą się w płucach, przez co zmniejszają ich objętość i zwiększają ryzyko wystąpienia problemów z oddychaniem. Częstą konsekwencją tego jest tzw. kaszel palacza, ale także dużo poważniejsze schorzenia, takie jak przewlekła obturacyjna choroba płuc.

Pozostałe ze szkodliwych składników dymu mogą obniżać gęstość kości i jednocześnie zwiększać produkcję miostatyny, która odpowiada za ograniczenie rozwoju mięśni, co sprawia, że ewentualne treningi są nie tylko męczące i nieskuteczne, ale mogą być także niebezpieczne[3].

Jak rzucenie palenia może pomóc?

Zerwanie z nałogiem tytoniowym pozwala zniwelować lub całkowicie cofnąć negatywne skutki palenia. Należy robić to stopniowo, aby organizm mógł powoli i bezpiecznie się regenerować. Podczas ograniczania palenia warto wdrażać umiarkowaną aktywność fizyczną, aby nie forsować organizmu. Warto postawić na spacery, wizyty na basenie czy krótkie wycieczki rowerowe.

Rzucenie papierosów pozwala przywrócić pierwotną zdolność do regeneracji mięśni i wydolność oddechowo-krążeniową. Jednocześnie warto pamiętać, że osoby rzucające nałóg często wpadają w pułapkę kompulsywnego podjadania. W takiej sytuacji nie tylko nie należy rezygnować z umiarkowanego, bezpiecznego wysiłku, ale także skorzystać ze wsparcia bliskich, a być może także specjalisty – psychologa bądź terapeuty uzależnień.

Bibliografia:

Nazarewicz R, Babicz-Zielińska E. Wpływ palenia tytoniu na zdrowie i preferencje żywieniowe palaczy, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 2000, nr 33 (3), s. 257-262.
Zatoński W., Przewoźniak K. (red.), Palenie tytoniu w Polsce: postawy, następstwa zdrowotne i profilaktyka, wydanie drugie, Centrum Onkologii – Instytut, Warszawa 1999, s. 127–163.
Kołucka S, Ruszkowska J, Drygas W. Aktywność fizyczna, wciąż niedoceniany element profilaktyki zdrowotnej, Pol. Med. Rodzin. 2002, nr 4 (4), s. 367-380